Instytut Książki

Dziś w ramach festiwalu „Siła Słowa – literackie dialogi polsko-ukraińskie”, który odbywa się podczas Międzynarodowych Targów Książki w Warszawie miało miejsce spotkanie pt. „Kultura pamięci: jak pamiętać o wojnach”.

W dyskusji wzięli udział: współpracujący z Instytutem Pileckiego scenarzysta i reżyser Jakub Kiersikowski, historyk i wicedyrektor Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego Łukasz Adamski, poeta, eseista i literaturoznawca Ostap Sływynsky oraz prawniczka i działaczka na rzecz praw człowieka Oleksandra Matwiychuk, która połączyła się w Warszawą online. Spotkanie poprowadziła Aleksandra Hnatiuk – ukrainistka i profesorka w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.

Spotkanie rozpoczęło się od tego, że Oleksandra Matwiychuk opowiedziała o tym, że kierowana przez nią organizacja, czyli Centrum Wolności Obywatelskich, zajmuje się dokumentowaniem zbrodni rosyjskich popełnianych na Ukraińcach. Przekonywała, że ich skala jest bezprecedensowa.

Następnie na podobny temat wypowiedział się Jakub Kiersikowski, który w Instytucie Pileckiego kieruje komórką utworzoną w tożsamym celu i na co dzień również zajmuje się dokumentowaniem zbrodni rosyjskich podczas wojny w Ukrainie. „Naszym celem było danie Ukraińcom tego, czego Polacy zostali pozbawieni podczas drugiej wojny światowej” – mówił Kiersikowski.

Łukasz Adamski przekonywał, że dokumentowanie zbrodni jest konieczne z trzech przyczyn: prawnej, historycznej i politycznej. Ta pierwsza wiąże się ze stworzeniem możliwości rozliczenia władz Federacji Rosyjskiej za popełnione zbrodnie. Druga – ze stworzeniem jak największej liczby źródeł historycznych, z których będą mogli korzystać przyszli badacze. Trzecia – z podejmowaniem ważnych decyzji dotyczących teraźniejszości. Adamski opowiedział też o swoich osobistych doświadczeniach wojennych, związanych z tym, że przez pół roku wojny mieszkał w Kijowie.

„W dokumentowaniu zbrodni jest pewna racja, ponieważ cała ta wojna jest zbrodnicza. Nawet kiedy mówimy o chwilach ulgi i wytchnienia od potworności, i tak dokumentujemy zbrodnię” – przekonywał Ostap Sływynsky. Poeta odniósł się do słów przedmówców, przekonując, że owszem, należy dokumentować wojnę na potrzeby przyszłości, ale nie można zapominać, że dokumentuje się ją także na potrzeby teraźniejszości – trzeba cały czas szukać języka, który jest odpowiedni do opowiadania o strasznych wydarzeniach.

***

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach zadania „Siła Słowa – literackie dialogi polsko-ukraińskie”.

Zadanie „Siła Słowa – literackie dialogi polsko-ukraińskie” zostało zrealizowane ze środków budżetu państwa (w ramach środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego). Wartość finansowania i całkowita wartość zadania: 227 550 PLN.